سنگ‌های قیمتی در زیورآلات

معرفی سنگ‌های قیمتی در زیورآلات

سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی برای زیورآلات حکم تاج را برای پادشاه دارند. جواهرات به‌عنوان اشیایی بسیار سمبلیک و پررمزوراز شناخته می‌شوند که بدون آن‌ها قطعا هر زیوری در بیان خود دچار نقصی جدی است.

گوهرسنگ‌ها در طول تاریخ همواره دارای ارزشی ذاتی بوده‌اند. این مساله تنها به‌ظاهر درخشان و اسرارآمیز جواهرات مربوط نمی‌شود. بلکه در هر دوره‌ای انسان بدوی یا متمدن معانی سمبلیک، قدرت‌های جادویی و… را به آن‌ها مربوط می‌دانست. این مساله و کمیاب بودن گوهرسنگ‌ها سبب شد تا رفته‌رفته در هاله‌ای جادویی، دست‌نیافتنی و قدرتمند قرار بگیرند. از این‌رو امروزه نیز کسی که از جواهرات استفاده می‌نماید، در نظر سایرین فردی قدرتمند، ثروتمند و دارای شکوه و جلال دیده می‌شود. با توجه به این مسائل قصد داریم در این مقاله به بررسی تاریخچه جواهرات و سنگ‌های قیمتی و معرفی مختصر هر یک از گوهرسنگ‌هایی که با زیورآلات نقره استفاده می‌شوند، بپردازیم.

تاریخچه سنگ‌های قیمتی

در رابطه با اولین قوم یا گروهی که از جواهرات استفاده نمودند، اطلاعات ضدونقیضی وجود دارد. حدود ۴۰هزار سال پیش اولین زیورآلات با اشیایی چون صدف، دانه میوه‌ها، استخوان ماهی و… آراسته می‌شد.

رفته‌رفته با گسترش روابط انسانی و ایجاد گروه‌های بزرگ‌تر انسان‌ها توانستند بر مشکلات بیشتری غلبه پیدا کنند. با این‌حال هنوز عوامل ناشناخته بسیاری آدمی را تهدید می‌نمود. انسان به‌منظور غلبه بر ناشناخته‌ها، چیرگی بر طبیعت و حتی نشان دادن تعلق‌خاطر خود به فلسفه خاصی به سراغ استفاده از نمادها رفت.

در این ‌بین برخی سنگ‌ها به‌واسطه ظاهر متفاوتی که داشتند، نظر انسان‌ها را جلب نمودند. این گوهرسنگ‌ها هرکدام به‌دلیلی تبدیل به نمادی اسرارآمیز در طبیعت شدند. برخی نیروهای اهریمنی را دفع می‌نمودند. گروهی صاحب خود را دارای قدرتی مثال‌زدنی می‌کردند. بعضی در دفع سم گزندگانی نظیر مار و عقرب مفید واقع می‌گشتند. هرچند هزاران سال از آن روزگار می‌گذرد، اما کماکان برخی برای سنگ‌ها چنین قدرت‌هایی جادویی را متصور هستند.

از سوی دیگر خاندان‌های قدرتمند، ملاکین و پادشاهان به‌منظور نشان دادن میزان ثروت و مکنت خود به سراغ گوهرهایی رفتند که در طبیعت بسیار کمیاب هستند. به‌عنوان‌مثال خاندان‌های پادشاهی چین علاقه بسیار ویژه‌ای به یشم داشتند. فراعنه نیز لاجورد را سنگی دارای خواصی بسیار اسرارآمیز می‌دانستند که در مقبره‌های مختلف آثار به‌جامانده از زیورآلاتی که با لاجورد تزئین گشته‌اند نشانگر این مساله است.

در هندوستان الماس را به‌عنوان سنگی پر رازورمز برای تزئین بت‌های خدایان به‌کار می‌بردند. در اروپا و آمریکا نیز الماس به‌عنوان گوهری معروفیت داشت که شجاعت را برای صاحب خود به ارمغان می‌آورد.

سلسله پادشاهان مسلمان با توجه به سنت‌ها و آیین‌هایی که از گذشتگان به ارث برده بودند، به نگین عقیق توجه ویژه داشتند. مسلمانان سنگ عقیق را سنگی با خواص روحانی عمیق می‌دانستند که در چیرگی بر دشمنان و غلبه بر سختی‌ها آثار فوق‌العاده‌ای دارد.

هم‌زمان در برخی خرده‌فرهنگ‌ها از پودرسنگ برای درمان بیماری‌های مختلف مدد گرفته می‌شد. از این‌رو انواع مختلفی از عقیق یا جاسپر برای دفع سم مار و عقرب استفاده می‌گشت. زمرد به‌منظور رفع اسهال خونی و صرع کاربرد فراوانی داشت. گرانت نیز برای دفع حشرات معجزه می‌کرد. آثار چنین اعتقاداتی تا به امروز به‌جا مانده است، به‌گونه‌ای که در برخی کشورهای از جمله ژاپن سنگ درمانی و گوهر درمانی جایگاه ویژه‌ای دارند.

با این‌حال احتمالا به دلیل قدرت بالای اقتصادی، جایگاه قدرتمند و تبادلات بسیار زیاد تجاری اروپا با سایر نقاط جهان می‌توان نگرش این گروه را در زمینه سنگ‌ها و خواص جادویی آن‌ها غالب‌تر از سایر ملل دانست.

امروزه از سنگ‌های مختلف نظیر الماس، یاقوت و زمرد به همراه زیورآلات طلا، نقره و پلاتین استفاده می‌شود. هرچند به علت قیمت بسیار بالای این جواهرات عموم مردم امکان استفاده از آن‌ها را ندارند.

در نقطه مقابل هنرمندان و کارگاه‌های جواهرسازی با خرید عمده نقره و به‌کارگیری جواهراتی چون یشم، گرانت و عقیق دست به ساخت زیورآلاتی خیره‌کننده می‌زنند. از این‌رو می‌توان زیورآلات نقره با نگین جواهرات نیمه قیمتی را الگوی اصلی استفاده از گوهر در قرن بیست و یکم دانست.

معرفی جواهرات مختلف

۱- الماس

به‌عنوان یکی از مشهورترین گوهرهای دنیا شناخته می‌شود. ساختمان اصلی الماس تنها از کربن ساخته ‌شده است. برای تشکیل الماس باید شرایط مختلفی نظیر گرما و فشار دست‌به‌دست هم دهند تا درصورت وجود کربن به میزان کافی این بلور شکل گیرد. هرچند الماس نسبت به سایر جواهرات وفور بیشتری در طبیعت دارد؛ اما به‌دلیل شکل و شیوه ارائه به بازار از سویی و کمیاب بودن اندازه‌های درشت آن قیمت بسیار بالایی دارد.

برای سنجش وزن جواهرات از واحد قیراط استفاده می‌گردد. هر قیراط معادل ۲ دهم گرم است. با این‌حال حتی خرید یک الماس یک قیراطی برای بسیاری از مردم امکان‌پذیر نیست. از طرف دیگر حتی در ابعاد بسیار کوچک، کشف الماسی با رنگ یک‌دست و ناخالصی کم بسیار دشوار است. تا جایی‌که گاه قیمت یک الماس چند ده قیراطی با رنگ آبی و خلوص بالا به چند میلیون دلار بالغ می‌گردد.

هرچند الماس به‌صورت مصنوعی نیز تولید می‌شود؛ اما به‌دلیل مشکلات تکنیکی که در ساخت آن وجود دارد، قیمت الماس مصنوعی تفاوت چندانی با الماس طبیعی نمی‌کند! با این‌حال کماکان برای خرید الماس بایستی از فروشگاه‌های معتبر اقدام نموده و حتما شناسنامه سنگ را دریافت نمایید.

۲- یاقوت

پس از الماس، یاقوت سخت‌ترین جواهر دنیاست. این گوهرسنگ قیمتی درواقع نوعی اکسید آلومینیوم به‌شمار می‌آید. هرچند برای تشکیل این نوع اکسید نیز باید شرایط نسبتا کمیابی در طبیعت حکم‌فرما باشد.

رنگ یاقوت به‌طور مستقیم تحت تاثیر ناخالصی‌های چون مس، کروم، آهن و تیتانیوم قرار دارد. بدیهی است هراندازه میزان این ناخالصی‌ها بیشتر باشد، رنگ یاقوت خالص‌تر خواهد بود. با این‌حال اگر ناخالصی‌های ذکرشده به همراه سایر عناصر طبیعی به یاقوت در حال شکل‌گیری اضافه شوند، معمولا قیمت این گوهر کمیاب به‌شدت افت پیدا می‌کند.

طیف رنگی یاقوت مرغوب بین سرخ خون کبوتری تا کبود قرار دارد. یاقوت‌هایی بسیار تیره یا یاقوت‌های دارای ناخالصی بسیار بالا قیمت چندان زیادی ندارند. همچون الماس قیمت نهایی این جواهر تحت تاثیر وزن آن قرار دارد.

یاقوت به‌صورت مصنوعی نیز ساخته می‌شود. یاقوت‌های مصنوعی معمولا تنها به‌وسیله آزمایشگاه‌های معتبر، قابل‌تشخیص از یاقوت معدنی هستند. این نوع یاقوت به لحاظ بصری جلوه فوق‌العاده زیبایی داشته و چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کنند.

خوشبختانه برای خرید انگشتر نقره با نگین یاقوت مصنوعی تقریبا با هر بودجه‌ای می‌توانید اقدام نمایید و از این‌رو امروزه هر فردی با هر بودجه‌ای امکان استفاده از این جواهر جادویی را خواهد داشت.

۳- زمرد

زمرد نوعی سیلیکات آلومینیوم است که با بریلیوم ترکیب گشته است. این نوع سیلیکات بسیار کمیاب بوده و با تلالو رنگ‌سبز خود هر نگاهی را به خود معطوف می‌سازد. هرچند سابقه استخراج این سنگ به صدها سال پیش بازمی‌گردد؛ اما هرگز به‌اندازه سه قرن اخیر موردتوجه قرار نگرفته بود.

در گذشته بیش از این‌که زمرد جنبه تزئینی داشته باشد، به دلایل پزشکی، درمانی و جادویی دارای ارزش بود. به‌طوری‌که طبیبان برای درمان دردهای بسیار متنوعی به سراغ زمرد می‌رفتند. در میان تمدن‌های مختلف جهان نیز اینکاها بیش از سایرین اقدام به استخراج و به‌کارگیری زمرد می‌نمودند.

قیمت زمرد طبیعی تقریبا تحت اثر میزان ناخالصی، شدت رنگ سبز، شفافیت، اندازه و محل استخراج آن قرار دارد. بااین‌حال بعضا زمردهایی بسیار نایاب با تلالوهای رنگی ویژه‌ای یافت می‌شوند که قیمت نجومی آن‌ها را شرایط دیگر این گوهر تعیین می‌کند.

اگر به دنبال داشتن زیوری که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره کند می‌گردید و درعین‌حال بودجه بسیار بالایی برای این کار ندارید، خریداری زمرد مصنوعی به همراه گردنبند نقره یکی از هوشمندانه‌ترین انتخاب‌های پیش روی شماست. زمرد مصنوعی یا زمردهایی با ناخالصی بالا را می‌توان باقیمتی معادل حداکثر یک‌دهم درصد زمردهای طبیعی خریداری نمود.

خوشبختانه تشخیص زمرد بدلی نیز از اصلی نیاز به بررسی‌های آزمایشگاهی دارد. از این‌رو با خیال راحت می‌توانید در میهمانی‌ها بدرخشید.

۴- لعل

در رابطه با لعل در شعر و ادب فارسی حرف‌های بسیاری به میان آمده است. در گذشته لعل به‌عنوان نوعی یاقوت شناخته می‌شد. بعدها با پیشرفت علم جواهرشناسی و استفاده از امکانات آزمایشگاهی، بین یاقوت و لعل تفاوت‌های بسیاری مشخص گردید. امروزه لعل بیشتر به‌نوعی کانی اکسید آلومینیوم و منیزیم اطلاق می‌گردد. کماکان برخی انواع مختلف گرانت را نوعی لعل می‌دانند.

برخی از انواع گرانت، قیمت‌های فوق‌العاده بالایی دارند. با این‌حال اکثر انواع لعل و گرانت را می‌توان باقیمتی نسبتا پایین خریداری نمود. رنگ خیره‌کننده گرانت سرخ و سبز چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌سازد.

انگشتر نقره با نگین گرانت سرخ یا گردنبند لعل را می‌توان با قیمت نسبتا متعادلی تهیه نمود. از این‌رو اگر به خواص جادویی سنگ‌های طبیعی اعتقاد دارید، خرید گرانت را مدنظر قرار دهید.

۵- فیروزه

فیروزه جزو اسرارآمیزترین سنگ‌های قیمتی به شمار می‌آید. قدمت استفاده فیروزه به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. هرچند فسفات طبیعی آبدار در ترکیب با آلومینیوم به‌وفور در طبیعت یافت می‌شود اما انواع باکیفیت فیروزه بسیار کمیاب هستند.

برخی از برترین معادن فیروزه جهان در ایران قرار دارند. فیروزه نیشابور با داشتن تلالو آبی سیر در جهان بی‌نظیر است. از سوی دیگر فیروزه شهربابک کرمان که تحت شرایط مختلف بهسازی می‌گردد، می‌تواند نگاه هرکسی را به خود جلب نماید.

هرچه اندازه نگین فیروزه بزرگ‌تر و هم‌زمان رنگ آبی تیره و خالص‌تری داشته باشد،  قیمت آن افزایش می‌یابد. در نقطه مقابل فیروزه سبز رگه‌دار قیمت چندانی ندارد. اگر به دنبال خرید انگشتر نقره با نگین اصیل می‌گردید، حتما فیروزه را مدنظر قرار دهید.

متاسفانه نگهداری فیروزه نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد. به‌عنوان‌مثال فیروزه به‌سرعت تحت تاثیر مواد شیمیایی موجود در انواع شوینده قرار می‌گیرد و گاه حتی عرق دست نیز به‌سرعت به آن آسیب می‌رساند. از این‌رو حتما قبل از خرید فیروزه نیشابور از فروشنده در مورد شرایط نگهداری آن مشورت‌های لازم را دریافت نمایید. هم‌زمان اگر قصد پرداخت هزینه‌ای گزاف برای خرید فیروزه اصلی را ندارید به سراغ فیروزه تبتی بروید. این سنگ درواقع فیروزه محسوب نمی‌شود؛ اما ظاهری تقریبا همانند فیروزه باکیفیت دارد.

سنگ‌های قیمتی؛ گوهر کمیاب

در این مقاله به سراغ تعدادی از مشهورترین سنگ‌های زینتی و قیمتی که به‌عنوان نگین در زیورآلات به کار می‌روند، رفتیم. در مقاله بعدی نگین‌های قیمتی مخصوص زیورآلات نقره، نظیر انگشتر را مورد بررسی قرار داده و متناسب با هر بودجه‌ای پیشنهاد‌هایی را مطرح می‌نماییم.

فروشگاه مد و کلاس با بهره‌گیری از مجموعه‌ای منحصربه‌فرد از جواهرات اصیل می‌تواند، شما را در پیدا کردن گوهر مورد نظرتان یاری دهد.